herb Wierzbna

herb Wierzbna

pierwotna forma herbu

wizerunek wg Wikkipedii

wizerunek wg Tadeusza Gajla

Inna nazwa: Wierzbno

Blazon: W polu błękitnym, dzielonym na pół złotą belką, 6 złotych lilii. Klejnot: złota kolumna z koroną, przebita strzałą pod kątem od spodu do góry. Labry: błękitne podbite złotem.

Według Kulikowskiego klejnotem jest złota kolumna (bez korony), przeszyta srebrną strzałą w skos.

Herbowni: Brantalski, Fedorowicz, Fiedorowicz, Gronowski, Grynfar, Justimont, Laszczyński, Leszcz, Leszczyński, Łaszczyński, Łotaszewski, Pawłowski, Rydzeński, Rydziński, Słomczyński, Słonczyński, Szytz, Wendorf, Wendorff, Wierzbna, Wierzbnowski, Wierzwiński.

Lista sporządzona została na postawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych herbarzy. Należy jednak zwrócić uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie legitymacji szlachectwa przed zaborczymi heroldiami, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania genealogiczne.

Najwcześniejsze wzmianki: 1261 roku - pieczęć Jana z Wierzbna, 1283 roku - pieczęć Stefana z Wierzbna, 1315 roku - pieczęć Henryka z Wierzbna, kanonika wrocławskiego.

Pierwsza legenda:

Onczas, kiedy Otton III cesarz zwany rzymskim na zaproszenie księcia Bolesława Chrobrego przebywał w Polsce, to po zakończeniu wizyty książę Bolesław zarządził by polska drużyna, tj. jeden dowódca i dwunastu rycerzy towarzyszyła cesarzowi aż do jego zamku. Jednakże po drodze zostali napadnięci przez znaczny oddział wroga (czeski) i właśnie wtedy przydała się polska drużyna, która walecznie przysłużyła się do ich pokonania. W dowód rycerskiej waleczności cesarz Otton III wszystkich trzynastu obdarzył godłem - sześć lilii w tarczy oraz tytułem comte (hrabia). Ponieważ było w owej drużynie dwóch braci, a bracia ci Wierzbnowie mieli w godle kolumnę przebitą strzałą, to od tej pory mogli używać cesarskie godło w tarczy - sześć lilii. Po jakimś czasie jeden z braci na czeskim dworze na turnieju będąc, gdzie trzy zwycięstwa zdobył, zapoznał dziewczynę wysokiego rodu i ożenił się, mając zaś cesarski tytuł comte zwał się hrabią Wrbna. Godło to w Pradze na Hradczanach na murach wyryte i w księgach opisane (Historia Czech). A drugi brat osiedlił się w Łaszczynie w rejonie Leszna - Rawicza.

Wierzbnowie z czasów Łokietka króla polskiego mieli nadane ziemie na Rydzynie i Pawłowicach na ziemi leszczyńskiej. Ród Wierzbnów jest prawdopodobnie boczną gałęzią rodu Lisów. Herb pochodzi z Czech.

Godło pochodzi od Werbosława hrabi Wrbna w Czechach, który tam mieszkał do 895 r. i walczył w wojnach przeciwko Francji o niepodległość Lotaryngii i zjednoczenie Niemiec oraz Włoch, podczas których się wyróżnił. Cesarz dał mu za to trzy lilie, jak i król Francji (przeciwnik), natomiast w drodze ugody Okrągłego Stołu Rycerskiego, również dał mu trzy francuskie lilie, które zostały umieszczone w herbie pod liliami przyznanymi przez cesarza. Kiedy Rzymianie zostali pokonani przez Werbosława, który przeszył swoją strzałą i wyzuł z życia generała Rzymian z rodu Colonna (Kolumna), dlatego wdzięczny cesarz Otto I dodał Werbosławowi na hełmie herbu kolumnę przeszytą strzałą. Z Czech herb Wrbna dotarł na Śląsk już w 1220 r, a następnie w 1400 roku do Wielkopolski, gdzie nazwany został Wierzbna. Tym herbem pieczętują się rody: Brantalski, Gronowski, Grynfar, Łaszczyński, Pawłowski, Rydzyński, Słonczyński, Wierzbna, Wierzbnowski, Wierzwiński. Ród Grynfar ma pole czerwone.

W królestwie Czech osiągnęli wysokie godności, np. Jan (zm. 1593 r.) był starostą ziemskim w Opawie, a Stefan (zm. 1660 r.) cesarskim generałem i wyższym podskarbim morawskim. Ferdynand Oktawian (zm. 1695 r.) był starostą ziemskim księstwa opolsko-raciborskiego. Żyjący na przełomie XVII i XVIII w. Wacław Albert był cesarsko-królewskim tajnym radcą i podskarbim, jak również starostą ziemskim księstwa legnickiego. Wielką karierę zrobił Jan Franciszek. Był najwyższym sędzią sądu lenników, tajnym radcą, namiestnikiem, a w końcu najwyższym kanclerzem Czech. Jego imiennik był wówczas królewskim radcą kamery na Śląsku. Starosta ziemski w księstwie opawskim Jan Stefan wraz z synem Wacławem de Wrbna uzyskali 16 kwietnia 1642 r. od cesarza Ferdynanda III Habsburga nadanie godności hrabiego cesarstwa. Ostatnim przedstawicielem rodu był hrabia Alfons. Urodził się na początku 1896 r. w Wiedniu, jako najmłodszy syn hrabiego Rudolfa z Holeszowa i księżniczki bawarskiej Elwiry (córki księcia Adalberta Wittelsbacha - najmłodszego syna króla Bawarii Ludwika I - i infantki Amalii de Bourbon). W czasie wojny, na początku jesieni 1944 r. ożenił się w Monachium z Józefiną Kallnberger, młodszą od siebie zaledwie o kilka miesięcy. Do końca wojny mieszkali na zamku w Holeszowie. Po wojnie wyemigrowali z Czech. Zginęli w pożarze swojego monachijskiego domu w 1976 r. Z ich śmiercią wygasł ród hrabiów Wrbna.

Odmiany herbowe:

herb Wrbna I